Idą zmiany?

- Dostrzegamy pilną potrzebę zmiany programu „Czyste Powietrze”. Reforma, która miała miejsce w ubiegłym roku, jeszcze za poprzednich władz, była po prostu zła. Zwiększenie dofinansowania i prefinansowania przy braku limitów kosztów jednostkowych inwestycji, spowodowało, że teraz mamy do czynienia z wieloma nieprawidłowościami. Musimy temu jak najszybciej zaradzić - podkreślił zastępca zarządu NFOŚiGW Robert Gajda. 

„Czyste Powietrze” jest programem dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jednorodzinnych. Ma na celu poprawę jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych przez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Kryteria programu są stale dopracowywane w trosce o jego beneficjentów.

Kryteria wejścia do programu

Zwrócono uwagę na problem sztucznego zaniżania dochodów przez dopisywanie osób do składu osobowego gospodarstwa domowego czy przepisywania współwłasności budynku na osoby o niskich dochodach w rodzinie. Zastanawiano się, czy progi dochodowe powinny być jedynym kryterium oraz jaka powinna być ich wysokość. Wskazano na konieczność włączenia GOPS i MOPS do przyznawania 100% dofinansowania oraz uwzględnienia w tej kwalifikacji stanu technicznego budynku.

Prefinansowanie „Czystego Powietrza”

Zwrócono uwagę na problem nieuczciwych praktyk. Wypunktowano nadużycia i wykorzystywanie niewiedzy osób najmniej zamożnych, które zdarzają się przez zbyt elastyczne zasady i uproszczone procedury programu, dzięki którym miało być łatwiej i szybciej o dotacje. Zaproponowano stworzenie innych kryteriów i zasad. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że prefinansowanie w zasadzie nie byłoby potrzebne, gdyby zapewnić szybkie wypłaty w formie refundacji.

Standard energetyczny budynków

Rozważono wprowadzenie oceny energetycznej budynku przed rozpoczęciem prac oraz wymóg osiągnięcia konkretnego standardu energetycznego budynku po realizacji przedsięwzięcia. Zaproponowano wprowadzenie obowiązkowej termomodernizacji, np. przy najwyższym poziomie dofinansowania. Uczestnicy sugerowali też odejście od audytów energetycznych na rzecz świadectw charakterystyki energetycznej budynków.

Wykonawcy

Zaproponowano uszczegółowienie wzoru umów i wprowadzenie wymogu ubezpieczeń OC. Omówiono stworzenie listy rekomendowanych wykonawców i zaangażowanie organizacji branżowych w ich weryfikację. Zasugerowano, żeby rozważyć wzmocnienie nadzoru na rozliczeniami między beneficjentem a wykonawcą, tak, aby można było zweryfikować wystawione faktury.

Technologie stosowane w programie

Obecnie osoby zainteresowane dotacją są zobowiązane do wymiany tzw. kopciuchów na efektywne i ekologiczne źródło. W przypadku pomp ciepła i kotłów na biomasę wprowadzono obowiązek wyboru urządzeń z listy ZUM. Zastanawiano się nad wymaganiami dla urządzeń z tej właśnie listy oraz nad tym, czy obecny katalog kosztów kwalifikowanych (urządzeń i materiałów) jest wystarczający. Zwrócono uwagę na problem z nielegalnymi modyfikacjami kotłów na paliwa stałe. Zgodnie uznano, że program w przyszłości powinien uwzględniać instalacje hybrydowe oraz niezależnie od technologii promował urządzenia i materiały o wysokiej jakości.